Üroloji, kadın ve erkek üreme organları ile idrar yollarını inceleyen tıbbî bilim dalıdır. Böbrekler, mesane, üreterler, üretra, penis, testisler, skrotum ve prostat bezi gibi organlara ilişkin görülen tüm hastalıkların tanı ve tedavi sürecini incelemektedir. Üroloji, hem idrar yollarında oluşan enfeksiyonu hem de üriner sisteme ait cerrahî girişimleri bünyesinde toplar. Üreme sistemini ve idrar yollarını ilgilendiren hastalıkların hepsine verilen isim “ürogenital bozukluklar” olarak bilinmektedir.

Üroloji sistemi, özellikle erkeklerde üreme ve boşaltım sistemi ile ilgilenmektedir. Kadınlarda ise daha çok boşaltım sistemi hastalıklarını ele almaktadır. Kadınlarda üreme sistemi iel boşaltım sistemleri bir bütün haline incelenmesi gerektiği için üroloji, kadın hastalıkları uzmanı ile birlikte çalışmaktadır.

Üroloji kendi içerisinde alt bilim dallarına ayrılır. Bunlar androloji, pediatrik üroloji, kadın ürolojisi, nöroüroloji, endoüroloji ve üroonkoloji olarak sayılabilir.

Androloji: Androloji, cinsel işlev bozuklukları ile ilgilenen ürolojinin alt dallarından birisidir. Erkek ve kadının cinsel sağlığı ile erkeklerde görülen kısırlık sık rastlanan ve incelenen hastalıklardır. Bu tür rahatsızlıklarda tüm anatomik, fizyolojik ve biyokimya gibi temel araştırmalar yapılmaktadır. Bu alan ile ilgili en çok görülen şikayetler, kadın ve erkeklerde cinsel isteksizlikler, üreme organlarında ağrı sendromları, penis yapısında bozukluklar ile erkek kısırlığı olmaktadır. Hormonal problemler ile seyreden hastalıklarda endokrinoloji ve psikiyatri uzmanları ile birlikte tedaviler gerçekleştirilmektedir. Erkek kısırlığına karşı çözüm ise tüp bebek yöntemi ile tedavidir.

Pediatrik Üroloji: Çocuklarda görülen üroloji hastalıkları için geliştirilen bir alt bilim dalıdır. Çocuklarda görülen bu tür hastalıklar oldukça geç belirti verebilmektedir. Ancak son yıllarda gelişen ileri teknoloji sayesinde ultrason ortamında bebeğe yönelik anormalliklerin incelemeleri dahi yapılmakta ve daha doğar doğmaz tedavi sürecine başlanmaktadır. Bunların dışında yeni doğan bebeklerde ya da ileri yaşlarda yaşanabilen idrar sorunları, cinsiyet belirsizliği ya da cinsel organda şişlik gibi durumlarda ürolojiden yardım alınmaktadır. Bunun dışında sık idrara çıkma, böbreklerde ağrı, hatalı sünnet, gece ya da gündüz idrar kaçırma gibi rahatsızlıklar da incelenmektedir.

Kadın Ürolojisi: Ürojinekoloji olmak üzere iki dalı birlikte barındıran alt bilim dalıdır. Pelvik organın sarkması, idrar kaçırma ve aşırı aktif mesane gibi rahatsızlıklar ile ilgilenilmektedir. 20 ila 70 yaş arasındaki kadınların %60’ında bu hastalıklar görülmektedir. Hastalıkların ortaya çıkma nedenleri kişiye göre değiştiği için, tedavi için verilecek karar da kişiye özel tbbi ya da cerrahi özellik taşımaktadır.

Nöroüroloji: Beyin, omurilik ve periferik sinirlerin rahatsızlıkları ile ortaya çıkan idrar boşaltım sorunlarını inceleyen alt bilim dalıdır. Gece yaşanan idrar sorunları ile sık idrara çıkma gibi şikayetler sonucu ortaya çıkan hastalıkların tanısına yönelik gerekli tedaviler yapılmaktadır.

Endoüroloji: İdrar yollarında ve böbreklerde oluşan taşlara ait tanı ve tedavi ile ilgilenen alt bilim dalıdır. Tedaviler, taşların büyüklüğü ve sıklığına göre pek çok şekilde yapılabilmektedir.

Üroonkoloji: Mesane, böbrek, prostat ya da testis gibi ürolojik organ kanserlerinin tanı ve tedavisi ile ilgilenen alt bilim dalıdır. Erken teşhis edildiği taktirde, tedavilere çok güzel yanıtlar alınmaktadır. İdrardan kan gelmesi, ağrısız olsa dahi yumurtalıklarda oluşan şişlik, karın boşluklarında ağrı gibi her türlü idrar bozukluklarında mutlaka uzman bir ürolog yardımı alınması gerekmektedir.

Ürolojik Testler ve Cerrahi Girişimler

Ürolojik problemlerde hastanın genel sağlık durumu incelenir ve hastalığın daha detaylı incelenmesi için bazı testler istenebilir. Genellikle yapılan testler şunlardır:

• Hastalığın tam olarak yerinin belirlenmesi için MRI taraması ya da BT taraması,
• Ultrason (Doppler USG, transrektal USG, üriner USG),
• Enfeksiyon risklerine karşı idrar testi,
• X ışınları yardımı ile mesaneye ait çekilen sistogram,
• İdrar yolunun görüntülenebilmesi için gerekli sistoskop kullanımı,
• Mesane içi basınç ve hacim ölçümü için gereken ürodinamik testler,
• Voiding sistoürettografi (VSUG),
• Kanser riskine karşı biyopsi,
• Üriner sistemin incelenmesi için gerekli kan testleri,
• Prostat spesifik antijen (PSA) testi,
• Semen analizi,
• İdrar akışı (urin flow) testi,
• Rektal tuşe muayenesi.

Gerekli testler yapıldıktan sonra tedavi sürecinde cerrahî girişim gerekebilmektedir. Hasta tedavilerinde genellikle uygulanan operasyon teknikleri şunlardır:

• Klasik operasyonlar (böbrek, mesane, idrar yolları, prostat, testis hastalıkları),
• Perkütaş taş cerrahisi (böbrek taşları)
• Radikal prostat ameliyatları,
• Laparoskopik ameliyatlar,
• Endoskopik ameliyatlar,
• Mikroskopik ameliyatlar (infertilite tedavisinde),
• Mikrovarikoselektomi.